RECENZJA: Cień wiatru - Carlos Ruiz Zafon

AUTOR: Carlos Ruiz Zafon

TYTUL ORYGINALU: La Sombra del Viento

CYKL: Cmentarz zapomnianych książek #1

STRON: 512

WYDAWNICTWO: Muza

DATA WYDANIA: 11 stycznia 2013

GATUNEK: Obyczajowa

NARRACJA: pierwszoosobowa

BOHATER: Daniel Sempere

CZAS CZYTANIA: 3 dni

MOJA OCENA: ★★★★★★★★★☆

PIERWSZE  ZDANIE:

„Wciąż pamiętam ów świt, gdy ojciec po raz pierwszy wziął mnie ze sobą w miejsce zwane Cmentarzem Zapomnianych Książek.”

OPIS:

W letni świt 1945 roku dziesięcioletni Daniel Sempere zostaje zaprowadzony przez ojca, księgarza i antykwariusza, do niezwykłego miejsca w sercu starej Barcelony, które wtajemniczonym znane jest jako Cmentarz Zapomnianych Książek. Zgodnie ze zwyczajem Daniel ma wybrać, kierując się właściwie jedynie intuicją, książkę swego życia. Spośród setek tysięcy tomów wybiera nieznaną sobie powieść "Cień wiatru" niejakiego Juliana Caraxa. 
Zauroczony powieścią i zafascynowany jej autorem Daniel usiłuje odnaleźć inne jego książki i odkryć tajemnicę pisarza, nie podejrzewając nawet, iż zaczyna się największa i najbardziej niebezpieczna przygoda jego życia, która da również początek niezwykłym opowieściom, wielkim namiętnościom, przeklętym i tragicznym miłościom rozgrywającym się w cudownej scenerii Barcelony gotyckiej i renesansowej, secesyjnej i powojennej.

RECENZJA:
Życie Daniela Sempre zmienia się diametralnie, kiedy w wieku dziesięciu lat zostaje zaprowadzony przez ojca na Cmentarz Zapomnianych Książek, z którego może wyjść z jedną, wybraną przez siebie powieścią. Widząc niekończące labirynty półek, sięgających wysoko po sufit, wydaje się to wręcz niemożliwym zadaniem – jak z tylu powieści wybrać tą jedną? Okazuje się, że to książka wybrała Daniela. Przyciągany do niej niczym magnes, chłopiec sięga po „Cień wiatru” autorstwa Juliana Caraxa. Zaraz po powrocie do domu oddaje się porywającej lekturze. Zafascynowany powieścią postanawia dowiedzieć się czegoś więcej o autorze tej zniewalającej książki. Prywatne śledztwo, zaprowadzi chłopca do coraz to bardziej zaskakujących faktów i konfrontacji, która może przybrać nieoczekiwany obrót…

„Książki są lustrem: widzisz w niech tylko to, co już masz w sobie.”

Zacznę od tego co w tej książce jest najistotniejsze, a zarazem najbardziej zachwycające – klimat, który wręcz wsiąka w czytelnika podczas lektury. Nie wiem jak autorowi udała się ta sztuka, ale czytając „Cień wiatru” marzyłam, aby znaleźć się w magicznej Barcelonie z połowy lat XX wieku i przemierzać wąskie uliczki razem z Danielem.

Owemu klimatowi z pewnością nie zaszkodziła forma na jaką zdecydował się Zafon. Postawił on na narrację pierwszoosobową, w czasie przeszłym, przez co cała ta historia zyskała na uroku i w pewnym stopniu na pewnej magiczności. Fabuła zrelacjonowana została przez Daniela, który wspomina lata swej młodości, a my towarzyszymy mu od lat chłopięcych do czasów, gdy staje się dorosłym mężczyzną. Cała ta historia ma spokojny i lekki charakter, ale nie brakuje w niej kilku mrożących krew w żyłach scen, w których obawiamy się o życie bohaterów. Intrygi zataczające coraz większe koło, gwałtowna i zaskakująca akcja, płomienne namiętności, uliczki Barcelony spowite we mgle oraz tajemnice czające się za każdym zakrętem sprawiają, że książka jest wyjątkowa, niezwykle urokliwa i szalenie uzależniająca.

„Niewiele jest powodów, żeby mówić prawdę, za to jest ich bez liku, żeby kłamać...”

Poza tym struktura „Cienia wiatru” zasługuję na parę słów, bowiem mamy do czynienia z powieścią szkatułkową, która polega na tym, że do podstawowej treści - czyli do przekazu Daniela, wtrącane są relację innych bohaterów, które łączą się z główną osią fabularną. Niezbyt często spotykam się z tego typu formą, dlatego jest to przyjemne urozmaicenie w ciekawy sposób łączące powieść w spójną całość.

Nie mogę napisać, że książka wciągnęła mnie od pierwszej strony, bo zwyczajnie minęłabym się z prawdą. Pierwsze parędziesiąt kartek powieści nie tyle mnie nudziło, co nie zaabsorbowało mnie w wystarczającym stopniu, ale kiedy przebrnęłam przez pierwsze rozdziały, odłożenie jej graniczyło z cudem, bo nie wiem czy łom byłby wystarczającym narzędziem, aby mnie od niej oderwać - nie sądzę. Natomiast zakończenie (ostatnie 70 stron) było przepiękne - spowodowało, że z moich oczu nie znikały łzy wzruszenia.

Bohaterowie „Cienia wiatru” są wyjątkowo mocną stroną powieści. Niewątpliwie są wielowymiarowi i każdy z nich posiada jakieś charakterystyczne dla siebie cechy. Polubiłam wiele postaci stworzonych przez Zafona, ale jedna szczególnie skradła moje serce – Fermin Romero de Torres - bezdomny, do którego pomocną dłoń wyciągnął młody Daniel i razem z ojcem zatrudnili go w księgarni. Mężczyzna w żadnej mierze nie zapomniał o tej przysłudze - na każdym kroku odwdzięczał się swoim pracodawcom, którzy z biegiem akcji stali się jego przyjaciółmi. Fermin tchnął w tę powieści nutę humoru. Jego kwiecisty sposób wysławiania się oraz zamiłowanie do płci pięknej dosłownie mnie rozbrajały.

„Jedna z pułapek dzieciństwa polega na tym, że nie trzeba rozumieć, by czuć. Kiedy rozum zdolny jest pojąć, co się wydarzyło, rany w sercu są już zbyt głębokie.”

Autor nie unika trudnej tematyki, takiej jak: różnice w kwestiach religijnych, homoseksualizm, dyskryminacja czy przemoc rodzinna, ale robi to w bardzo delikatny i nienachalny sposób. Poza tym w dużej mierze skupia się na miłości, przyjaźni i podkreśla, jak kruche są to wartości, które na pierwszy rzut oka mogą nam się wydawać nieśmiertelne, ale wystarczy jeden błąd czy niedomówienie, aby zamieniły się w pył. Dzięki poruszaniu uniwersalnych i wiecznie aktualnych tematów książka ma wymiar ponadczasowy i międzykulturowy.

„Cień wiatru” to fascynująca historia o dorastaniu, niespełnionych nadziejach, pierwszych uniesieniach i zawodach miłosnych, o samotności, zdradzie i przebaczaniu, ale przede wszystkim o książkach, a dokładniej o pierwszej książce, która wyzwoliła w nas miłość do literatury...

„(…) niewiele rzeczy ma na człowieka tak wielki wpływ jak pierwsza książka, która od razu trafia do tego serca.”

Cykl „Cmentarz Zapomnianych Książek”:

1.Cień wiatru

2. Gra anioła

3. Więzień nieba 
4. El laberinto de los espiritus

Książka została przeczytana w ramach wyzwania: